Wednesday, May 26, 2021

๐Ÿฅญ(เคตเคฐ्เคฃ-เคตिเคšाเคฐ)-(Phonology)๐Ÿฅญ


   ๐Ÿฅญ(เคตเคฐ्เคฃ-เคตिเคšाเคฐ)-(Phonology)๐Ÿฅญ

 

 

 เคตเคฐ्เคฃ, เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เค•ी เคชเคฐिเคญाเคทा-

 เคตเคฐ्เคฃ(Phonology)- เคตเคฐ्เคฃ เค‰เคธ เคฎूเคฒ เคง्เคตเคจि เค•ो เค•เคนเคคे เคนैं, เคœिเคธเค•े เค–ंเคก เคฏा เคŸुเค•เฅœे เคจเคนीं เค•िเคฏे เคœा เคธเค•เคคे।

 เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें- เค•िเคธी เคญाเคทा เค•ी เค›ोเคŸी-เคธे-เค›ोเคŸी เคธ्เคตीเค•ृเคค เคง्เคตเคจि เคตเคฐ्เคฃ เค•เคนเคฒाเคคी เคนै।

 เคœैเคธे- เค…, เคˆ, เคต, เคš, เค•, เค–् เค‡เคค्เคฏाเคฆि।

 

 เคตเคฐ्เคฃ เคญाเคทा เค•ी เคธเคฌเคธे เค›ोเคŸी เค‡เค•ाเคˆ เคนै, เค‡เคธเค•े เค”เคฐ เค–ंเคก เคจเคนीं เค•िเคฏे เคœा เคธเค•เคคे।

 เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคฆ्เคตाเคฐा เคฎूเคฒ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคฏเคนाँ เคธ्เคชเคท्เคŸ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। 'เคฐाเคฎ' เค”เคฐ 'เค—เคฏा' เคฎें เคšाเคฐ-เคšाเคฐ เคฎूเคฒ เคง्เคตเคจिเคฏाँ เคนैं, เคœिเคจเค•े เค–ंเคก เคจเคนीं เค•िเคฏे เคœा เคธเค•เคคे- เคฐ + เค† + เคฎ + เค… = เคฐाเคฎ, เค— + เค… + เคฏ + เค† = เค—เคฏा। เค‡เคจ्เคนीं เค…เค–ंเคก เคฎूเคฒ เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो เคตเคฐ्เคฃ เค•เคนเคคे เคนैं। เคนเคฐ เคตเคฐ्เคฃ เค•ी เค…เคชเคจी เคฒिเคชि เคนोเคคी เคนै। เคฒिเคชि เค•ो เคตเคฐ्เคฃ-เคธंเค•ेเคค เคญी เค•เคนเคคे เคนैं। เคนिเคจ्เคฆी เคฎें 52 เคตเคฐ्เคฃ เคนैं।

 

 เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा(Alphabet)- เคตเคฐ्เคฃों เค•े เคธเคฎूเคน เค•ो เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เค•เคนเคคे เคนैं।

 เค‡เคธे เคนเคฎ เคเคธे เคญी เค•เคน เคธเค•เคคे เคนै, เค•िเคธी เคญाเคทा เค•े เคธเคฎเคธ्เคค เคตเคฐ्เคฃो เค•े เคธเคฎूเคน เค•ो เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เค•เคนเคคे เคนैै।

 เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคญाเคทा เค•ी เค…เคชเคจी เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคนोเคคी เคนै।

 เค…ंเค—्เคฐेเคœी- A, B, C, D, E....

 เคตเคฐ्เคฃ เค•े เคญेเคฆ

 เคนिंเคฆी เคญाเคทा เคฎें เคตเคฐ्เคฃ เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै- (1)เคธ्เคตเคฐ (vowel)

 

 (1) เคธ्เคตเคฐ (vowel) :- เคตे เคตเคฐ्เคฃ เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค•िเคธी เค…เคจ्เคฏ เคตเคฐ्เคฃ เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคจเคนीं เคนोเคคी, เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคฒाเคคा เคนै।

 เคฆूเคธเคฐे เคถเคฌ्เคฆों เคฎें- เคœिเคจ เคตเคฐ्เคฃों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคซेเฅžเฅœों เค•ी เคตाเคฏु เคฌिเคจा เคฐुเค•े (เค…เคฌाเคง เค—เคคि เคธे) เคฎुเค– เคธे เคจिเค•เคฒ เคœाเค, เค‰เคจ्เคนें เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคคे เคนैं।

 เค‡เคธเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค•ंเค , เคคाเคฒु เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै, เคœीเคญ, เคนोเค  เค•ा เคจเคนीं।

 

 เคนिंเคฆी เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคฎें 16 เคธ्เคตเคฐ เคนै

 เคœैเคธे- เค… เค† เค‡ เคˆ เค‰ เคŠ เค เค เค“ เค” เค…ं เค…ः เค‹ เฅ  เคŒ เฅก।

 

 เคธ्เคตเคฐ เค•े เคญेเคฆ

 (i) เคฎूเคฒ เคธ्เคตเคฐ (ii) เคธंเคฏुเค•्เคค เคธ्เคตเคฐ

 

 

 

 เคฎूเคฒ เคธ्เคตเคฐ เค•े เคญेเคฆ

 เคฎूเคฒ เคธ्เคตเคฐ เค•े เคคीเคจ เคญेเคฆ เคนोเคคे เคนै-

 (i) เคน्เคธ्เคต เคธ्เคตเคฐ (ii) เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ (iii)เคช्เคฒुเคค เคธ्เคตเคฐ

 

 (i)เคน्เคฐเคธ्เคต เคธ्เคตเคฐ(Short Vowels):- เคœिเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค•เคฎ เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคนै เค‰เคจ्เคนें เคน्เคธ्เคต เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคคे เคนै।

 เคน्เคธ्เคต เคธ्เคตเคฐ เคšाเคฐ เคนोเคคे เคนै- เค… เค† เค‰ เค‹।

 

 'เค‹' เค•ी เคฎाเคค्เคฐा (ृ) เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฒเค—ाเคˆ เคœाเคคी เคนै เคคเคฅा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ 'เคฐि' เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคคा เคนै।

 

 (ii)เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ(Long Vowels):- เคตे เคธ्เคตเคฐ เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคน्เคฐเคธ्เคต เคธ्เคตเคฐ เคธे เคฆोเค—ुเคจा เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคนै, เคตे เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं।

 เคธเคฐเคฒ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें- เคธ्เคตเคฐों เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เค…เคงिเค• เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคนै เค‰เคจ्เคนें เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคคे เคนै।

 

 เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ เคธाเคค เคนोเคคे เคนै- เค†, เคˆ, เคŠ, เค, เค, เค“, เค”।

 

 เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ เคฆो เคถเคฌ्เคฆों เค•े เคฏोเค— เคธे เคฌเคจเคคे เคนै।

 เคœैเคธे- เค†= (เค… + เค…)

 เคˆ= (เค‡ + เค‡)

 เคŠ= (เค‰ + เค‰)

 เค= (เค… + เค‡)

 เค= (เค… + เค)

 เค”= (เค… + เค“)

 

 (iii)เคช्เคฒुเคค เคธ्เคตเคฐ:- เคตे เคธ्เคตเคฐ เคœिเคจเค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฆीเคฐ्เค˜ เคธ्เคตเคฐ เคธे เคญी เค…เคงिเค• เคธเคฎเคฏ เคฏाเคจी เคคीเคจ เคฎाเคค्เคฐाเค“ं เค•ा เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคนै, เคช्เคฒुเคค เคธ्เคตเคฐ เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं।

 เคธเคฐเคฒ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें- เคœिเคธ เคธ्เคตเคฐ เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคคिเค—ुเคจा เคธเคฎเคฏ เคฒเค—े, เค‰เคธे 'เคช्เคฒुเคค' เค•เคนเคคे เคนैं।

 

 เค‡เคธเค•ा เคšिเคน्เคจ (เคฝ) เคนै। เค‡เคธเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค…เค•เคธเคฐ เคชुเค•ाเคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคœैเคธे- เคธुเคจोเคฝเคฝ, เคฐाเคฝเคฝเคฎ, เค“เคฝเคฝเคฎ्।

 เคนिเคจ्เคฆी เคฎें เคธाเคงाเคฐเคฃเคคः เคช्เคฒुเคค เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคจเคนीं เคนोเคคा। เคตैเคฆिเค• เคญाเคทा เคฎें เคช्เคฒुเคค เคธ्เคตเคฐ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค…เคงिเค• เคนुเค† เคนै। เค‡เคธे 'เคค्เคฐिเคฎाเคค्เคฐिเค•' เคธ्เคตเคฐ เคญी เค•เคนเคคे เคนैं।

 

 เค…ं, เค…ः เค…เคฏोเค—เคตाเคน เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं। เคตเคฐ्เคฃเคฎाเคฒा เคฎें เค‡เคจเค•ा เคธ्เคฅाเคจ เคธ्เคตเคฐों เค•े เคฌाเคฆ เค”เคฐ เคต्เคฏंเคœเคจों เคธे เคชเคนเคฒे เคนोเคคा เคนै। เค…ं เค•ो เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เคคเคฅा เค…ः เค•ो เคตिเคธเคฐ्เค— เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

 

 

 เค…เคจुเคจाเคธिเค•, เคจिเคฐเคจुเคจाเคธिเค•, เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค”เคฐ เคตिเคธเคฐ्เค—- เคนिเคจ्เคฆी เคฎें เคธ्เคตเคฐों เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค…เคจुเคจाเคธिเค• เค”เคฐ เคจिเคฐเคจुเคจाเคธिเค• เคนोเคคा เคนैं। เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค”เคฐ เคตिเคฐ्เคธเค— เคต्เคฏंเคœเคจ เคนैं, เคœो เคธ्เคตเคฐ เค•े เคฌाเคฆ, เคธ्เคตเคฐ เคธे เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เค†เคคे เคนैं। เค‡เคจเค•े เคธंเค•ेเคคเคšिเคน्เคจ เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนैं।

 

 เค…เคจुเคจाเคธिเค• (ँ)- เคเคธे เคธ्เคตเคฐों เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคจाเค• เค”เคฐ เคฎुँเคน เคธे เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคฒเค˜ुเคคा เคฐเคนเคคी เคนै। เคœैเคธे- เค—ाँเคต, เคฆाँเคค, เค†ँเค—เคจ, เคธाँเคšा เค‡เคค्เคฏाเคฆि।

 

 เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ (ं)- เคฏเคน เคธ्เคตเคฐ เค•े เคฌाเคฆ เค†เคจेเคตाเคฒा เคต्เคฏंเคœเคจ เคนै, เคœिเคธเค•ी เคง्เคตเคจि เคจाเค• เคธे เคจिเค•เคฒเคคी เคนै। เคœैเคธे- เค…ंเค—ूเคฐ, เค…ंเค—เคฆ, เค•ंเค•เคจ।

 

 เคจिเคฐเคจुเคจाเคธिเค•- เค•ेเคตเคฒ เคฎुँเคน เคธे เคฌोเคฒे เคœाเคจेเคตाเคฒा เคธเคธ्เคตเคฐ เคตเคฐ्เคฃों เค•ो เคจिเคฐเคจुเคจाเคธिเค• เค•เคนเคคे เคนैं। เคœैเคธे- เค‡เคงเคฐ, เค‰เคงเคฐ, เค†เคช, เค…เคชเคจा, เค˜เคฐ เค‡เคค्เคฏाเคฆि।

 

 เคตिเคธเคฐ्เค— (ः)- เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค•ी เคคเคฐเคน เคตिเคธเคฐ्เค— เคญी เคธ्เคตเคฐ เค•े เคฌाเคฆ เค†เคคा เคนै। เคฏเคน เคต्เคฏंเคœเคจ เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ 'เคน' เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคคा เคนै। เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฎें เค‡เคธเค•ा เค•ाเคซी เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคนै। เคนिเคจ्เคฆी เคฎें เค…เคฌ เค‡เคธเค•ा เค…เคญाเคต เคนोเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै; เค•िเคจ्เคคु เคคเคค्เคธเคฎ เคถเคฌ्เคฆों เค•े เคช्เคฐเคฏोเค— เคฎें เค‡เคธเค•ा เค†เคœ เคญी เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै। เคœैเคธे- เคฎเคจःเค•ाเคฎเคจा, เคชเคฏःเคชाเคจ, เค…เคคः, เคธ्เคตเคคः, เคฆुःเค– เค‡เคค्เคฏाเคฆि।

 

 เคŸिเคช्เคชเคฃी- เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค”เคฐ เคตिเคธเคฐ्เค— เคจ เคคो เคธ्เคตเคฐ เคนैं, เคจ เคต्เคฏंเคœเคจ; เค•िเคจ्เคคु เคฏे เคธ्เคตเคฐों เค•े เคธเคนाเคฐे เคšเคฒเคคे เคนैं। เคธ्เคตเคฐ เค”เคฐ เคต्เคฏंเคœเคจ เคฆोเคจों เคฎें เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै। เคœैเคธे- เค…ंเค—เคฆ, เคฐंเค—। เค‡เคธ เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคฎें เค†เคšाเคฐ्เคฏ เค•िเคถोเคฐीเคฆाเคธ เคตाเคœเคชेเคฏी เค•ा เค•เคฅเคจ เคนै เค•ि ''เคฏे เคธ्เคตเคฐ เคจเคนीं เคนैं เค”เคฐ เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ी เคคเคฐเคน เคฏे เคธ्เคตเคฐों เค•े เคชूเคฐ्เคต เคจเคนीं เคชเคถ्เคฐ्เคšाเคค เค†เคคे เคนैं, ''เค‡เคธเคฒिเค เคต्เคฏंเคœเคจ เคจเคนीं। เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคจ เคฆोเคจों เคง्เคตเคจिเคฏों เค•ो 'เค…เคฏोเค—เคตाเคน' เค•เคนเคคे เคนैं।'' เค…เคฏोเค—เคตाเคน เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै- เคฏोเค— เคจ เคนोเคจे เคชเคฐ เคญी เคœो เคธाเคฅ เคฐเคนे।

 

 เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค”เคฐ เค…เคจुเคจाเคธिเค• เคฎें เค…เคจ्เคคเคฐ

 

 เค…เคจुเคจाเคธिเค• เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคจाเค• เคธे เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคธाँเคธ เคจिเค•เคฒเคคी เคนै เค”เคฐ เคฎुँเคน เคธे เค…เคงिเค•, เคœैเคธे- เค†ँเคธू, เค†ँเคค, เค—ाँเคต, เคšिเฅœिเคฏाँ เค‡เคค्เคฏाเคฆि।

 เคชเคฐ เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค•े เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เคฎें เคจाเค• เคธे เค…เคงिเค• เคธाँเคธ เคจिเค•เคฒเคคी เคนै เค”เคฐ เคฎुเค– เคธे เค•เคฎ, เคœैเคธे- เค…ंเค•, เค…ंเคถ, เคชंเคš, เค…ंเค— เค‡เคค्เคฏाเคฆि।

 เค…เคจुเคจाเคธिเค• เคธ्เคตเคฐ เค•ी เคตिเคถेเคทเคคा เคนै, เค…เคฐ्เคฅाเคค เค…เคจुเคจाเคธिเค• เคธ्เคตเคฐों เคชเคฐ เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฌिเคจ्เคฆु เคฒเค—เคคा เคนै। เคฒेเค•िเคจ, เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เคเค• เคต्เคฏंเคœเคจ เคง्เคตเคจि เคนै।

 เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เค•ी เคง्เคตเคจि เคช्เคฐเค•เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคตเคฐ्เคฃ เคชเคฐ เคฌिเคจ्เคฆु เคฒเค—ाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคคเคค्เคธเคฎ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค…เคจुเคธ्เคตाเคฐ เคฒเค—เคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคคเคฆ्เคญเคต เคฐूเคชों เคฎें เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฌिเคจ्เคฆु เคฒเค—เคคा เคนै; เคœैเคธे- เค…ंเค—ुเคท्เค  เคธे เค…ँเค—ूเค ा, เคฆเคจ्เคค เคธे เคฆाँเคค, เค…เคจ्เคค्เคฐ เคธे เค†ँเคค।

 เคธ्เคตเคฐों เค•ी เคฎाเคค्เคฐाเคँ (Vowel Signs)

 'เค…' เค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคถेเคท เคธ्เคตเคฐ เคœเคฌ เคต्เคฏंเคœเคจों เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐเคฏुเค•्เคค เค•िเค เคœाเคคे เคนैं เคคो เค‰เคจเค•ी เคฎाเคค्เคฐाเคँ เคนी เคฒเค—เคคी เคนैं। 'เค…' เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เคจเคนीं เคนोเคคी। เค… เคธे เคฐเคนिเคค เคต्เคฏंเคœเคจों เค•ो เคนเคฒंเคค เคฒเค—ाเค•เคฐ เคฆिเค–ाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคฅा- เค•्, เค–्, เค—् เค†เคฆि। 'เค…' เคฒเค—เคจे เคชเคฐ เคนเคฒंเคค เค•ा เคšिเคน्เคจ เคนเคŸ เคœाเคคा เคนै। เค•् + เค…=เค•, เค–् + เค…=เค– เค†เคฆि।

 

 เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธ्เคตเคฐों เค•ी เคฎाเคค्เคฐाเคँ เค”เคฐ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฆेเค–िเค-

 

 เคธ्เคตเคฐ เคฎाเคค्เคฐा เคถเคฌ्เคฆ-เคช्เคฐเคฏोเค—

 เค† ा เคฐाเคฎ

 เค‡ ि เคฆिเคจ

 เคˆ ी เคคीเคฐ

 เค‹ ृ เค•ृเคทเค•

 เค‰ ु เค—ुเคฒाเคฌ

 เคŠ ू เคซूเคฒ

 เค े เค•ेเคฒा

 เค ै เคฎैเคจा

 เค“ ो เค•ोเคฎเคฒ

 เค” ौ เคธौเคฐเคญ

 เค…ं เค•ो เคฌिเคจ्เคฆु ( ं ) เคคเคฅा เค…ः เค•ो เคตिเคธเคฐ्เค— ( ः) เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै।

 


No comments:

Post a Comment

thaks for visiting my website

เคเค•ांเค•ी

Correspondence Course Examination Result - 2024

  Correspondence Course  Examination Result - 2024 Click ๐Ÿ‘‡ here  RESULTS